+32 16 43 11 00
Tips om schade van black-outs elektriciteit te beperken
De kerncentrales in België produceren te weinig elektriciteit na het uitvallen van Doel 3 en Tihange 2. Alternatieve energiebronnen zijn niet in staat het tekort te compenseren. Gevolg: bij gebrek aan stroom treedt het federaal afschakelplan onherroepelijk in werking. België heeft daar geen ervaring in. Er rijzen dan ook veel vragen en onzekerheden over de precieze impact van de black-outs voor bedrijven. Zeker is dat verzekeraars de schade niet zomaar vergoeden. In dit artikel reiken de verzekeringsarchitecten van ADD bedrijven praktische tips en advies aan om de schade van black-outs tot een minimum te beperken.
Black-outs: veel vraagtekens, weinig antwoorden
Iedereen heeft de mond vol van de dreigende stroomonderbrekingen. Maar de enige zekerheid in het hele verhaal zijn de vele vraagtekens. Het staat niet vast of er überhaupt een stroomtekort zal zijn. Als er al een stroomonderbreking zal zijn, weten we alleen welke regio’s af te rekenen zullen krijgen met stroomonderbrekingen. Dat kan iedereen haarfijn nalezen in het nationale “afschakelplan” van de federale regering. Naar wanneer de regering de stroom afzet en hoe lang dat zal duren, blijft het gissen. Verder dan vage termen als ‘waarschijnlijk’, ‘mogelijk’ en onduidelijke tijdsaanduidingen komt het niet.
Vandaag weten we dat gemeenten en steden ‘waarschijnlijk’ 7 dagen vóór de stroomuitval particulieren en bedrijven zullen verwittigen voor een mogelijk geplande stroomuitval. Eén dag voor de geplande stroomuitval zal er een definitieve bevestiging volgen. Een stroomuitval zou indicatief drie uur duren en vallen tussen 17u00 en 20u00. Maar het kan evengoed zijn dat gemeenten en steden ons pas 3 of 2 dagen op voorhand verwittigen. En ook de duurtijd van de stroomuitval kan nog wijzigen. Bijvoorbeeld vanaf 16u30. Kortom, heel wat onzekerheid over hoe een stroomuitval zal verlopen, maar ook over de heropstart van het net. Netbeheerders en -distributeurs kunnen niet precies zeggen hoelang een heropstart zal duren.
Die factoren bepalen wel stuk voor stuk de impact van een black-out op uw bedrijf en uw omzet. Maar wat kunnen ondernemingen doen om zich te bescherming tegen de schade van een black-out? Volstaan uw huidige verzekeringen? En welke maatregelen treft uw bedrijf best?
Is uw bedrijf verzekerd bij een geplande stroomonderbreking?
Ondernemersorganisatie Unizo riep onlangs op om de schade door black-outs verzekerbaar te maken. Maar of dat zal gebeuren is nog maar zeer de vraag. De basis van verzekeren is immers mensen en bedrijven beschermen tegen onvoorziene omstandigheden. De vlieger gaat dus niet op voor op voorhand aangekondigde stroomonderbrekingen. Verzekeraars hanteren daarnaast het principe van de goede huisvader. Wanneer uw bedrijf schade ondervindt bij het heropstarten van de stroom, zullen verzekeraars ook dan niet betalen. Toch niet wanneer u de stroom niet gefaseerd opnieuw aanzet.
Is er dan helemaal niets verzekerd bij stroomonderbrekingen?
Toch wel. Bedrijven ontvangen een schadevergoeding wanneer de stroom uitvalt en dat niet vooraf werd aangekondigd. De polis materiële schade en/of bedrijfsschade komt in dat geval tussen. De oorzaak is dan plots en accidenteel. Anderzijds komen verzekeraars tussen wanneer er na een stroomonderbreking terug stroom geleverd wordt én het bedrijf na een gefaseerde heropstart schade ondervindt aan de elektrische toestellen. In dat geval is er dekking in het kader van Elektriciteitsschade (materiële schade). Let op! Dit geldt enkel wanneer dat voorzien is in uw polis. De dekking bedrijfsschade komt enkel tussen na een gedekte materiële schade. Vraag advies aan uw verzekeringsmakelaar.
Stroomonderbrekingen 100% opvangen als bedrijf is quasi onhaalbaar
Maatschappij en bedrijven zijn doorheen de jaren steeds meer gaan afhangen van elektriciteit. Een stroomtekort (bij een defect of een tijdelijke stroomafsluiting), heeft per definitie verstrekkende gevolgen. Denk aan supermarkten met gekoelde en ingevroren goederen. Een hele waslijst van mogelijke problemen is snel gemaakt voor deze winkels:
- uitvallen koel-en vriesinstallaties: wat met ingevroren producten?
- uitvallen van het kassasysteem
- geen verlichting meer
- uitvallen van de servers en computers
- uitvallen verwarming
- storing van het telefoonverkeer
- uitvallen digitale weegschalen
- uitvallen digitale prijsaanduidingen in rekken
- na 2 uur stroomonderbreking geen telefoon- en GSM-verkeer meer: wat met de bereikbaarheid van hulpdiensten?
- uitvallen inbraak- en rookdetectie nadat de noodbatterijen het begeven
- uitvallen nood-en evacuatieverlichting nadat de noodbatterijen het begeven
- wat met elektrische deuren en hekwerken?
- risico op beschadiging van elektrische apparaten bij heropstart na de stroompanne?
- gevolgen voor werkgevers en werknemers, wat met lonen personeel?
Het mag duidelijk zijn dat een stroomonderbreking volledig opvangen voor de meeste bedrijven quasi onhaalbaar is. Vraag u als bedrijf af of u uw activiteiten (kan) onderbreken of actief blijft tijdens de black-out. In beide scenario’s zal uw bedrijf wel de nodige maatregelen moeten treffen.
Hoe beperken bedrijven de impact van een black-out?
Een voor de hand liggende oplossing voor de nakende black-outs zijn noodstroomgeneratoren. Bedrijven kunnen er aankopen of huren. Bij optie één wegen bedrijven wel best af of de aankoop de investering waard is. Stroomgeneratoren zijn niet goedkoop. En bij de optie huren, is het nog maar de vraag of er nog generatoren beschikbaar zullen zijn als iedereen er eentje huurt. Beslist uw bedrijf stroomgeneratoren in te zetten, laat een vakman ze dan installeren. De installatie dient namelijk volgens het AREI en het Technisch Reglement Distributie Elektriciteit (TRDE) te gebeuren om risico’s op elektrocutie, kortsluitingen en overbelasting uit te sluiten.
Wat doet een noodstroomgenerator?
Noodstroomgeneratoren kunnen een hoeveelheid stroom voorzien tijdens een stroompanne, onafhankelijk van het distributienet. Ze werken op een verbrandingsmotor (meestal diesel). Wanneer de stroom uitvalt, schakelt een omkeerschakelaar automatisch over op de noodstroomgenerator. Vaak zal eerst een UPS-batterij ingeschakeld worden om de aanlooptijd van de diesel op te vangen. Zo is er niet de minste stroomuitval. Eens de dieselgenerator op toerental is neemt deze het over van de UPS-batterij.
20.000 euro voor stroomgenerator om kritische toestellen te laten draaien
Uw bedrijfscomplex via een noodstroomgenerator van stroom voorzien is duur. Daarom wordt een stroomgenerator meestal gedimensioneerd om een aantal kritische systemen van stroom te voorzien. De aankoopprijs voor een generatoreninstallatie van 30kVA kost al gauw 20.000 euro. Voor een generator met een vermogen van 80 kVA mag u het dubbele rekenen. Een aantal bedrijven hebben reeds een vaste noodstroomgenerator geïnstalleerd waarmee ze een beperkt aantal kritische toestellen van stroom blijven voorzien. Een vermogen van 22 of 30 kilovoltampère (kVA), volstaat voor:
- elektrische deuren
- kassasystemen en een aantal computers
- verlichting
Indien een bedrijf meer toestellen actief wil houden zoals bijvoorbeeld een supermarkt die leeggoedautomaten, koelkasten, en bijvoorbeeld een slagerij-afdeling draaiende wil houden, is een stroomgenerator van 80kVA en meer nodig.
Natuurlijk kan uw bedrijf ook een noodstroomgenerator huren. Houd hier rekening met een huurprijs van ca. 300 euro per week voor een generator van 45kVA met een dieseltank van 2000 liter. Vergeet bij uw huurplan niet dat in tijden van nood het niet zo evident is om nog een geschikte noodgenerator te huren door schaarste op de verhuurmarkt.
Het loont dus zeker de moeite om na te gaan of de investering in een noodstroomgenerator opweegt tegen het mogelijke omzet- en klantenverlies als gevolg van een geplande stroomuitval.
Creativiteit en technische tips voorkomen extra schade
Wanneer u beslist geen noodstroomgenerator te installeren in uw bedrijf, is het enige alternatief een sluiting van uw bedrijf tijdens de geplande stroomuitval. Maar ook dan kan u met behulp van de nodige creativiteit het klanten-en omzetverlies beperken. Verder is het belangrijk een aantal technische ingrepen uit te voeren om extra schade te voorkomen.
Supermarkten kunnen bijvoorbeeld ludieke commerciële acties bedenken in functie van het type producten dat ze verkopen. Zo kan u als winkeluitbater bijvoorbeeld :
- verse en/of gekoelde producten in promotie aanbieden aan grootkeukens van rusthuizen, scholen, ziekenhuizen, bedrijven, e.a.
- een snelverkoop organiseren voor sluitingstijd
- laatavondshoppen organiseren
- openen op andere tijdstippen
Daarnaast zijn er een aantal technische handelingen vóór als na een stroomuitval die bedrijven helpen extra schade te voorkomen.
Vóór de geplande stroomuitval
- laat één lamp branden. Zo weet u bij heropstart zeker of het elektrisch net opnieuw stabiel is.
- maak IT back-ups (externe server , UPS batterij, cloud).
- sla computerbestanden (ca. 30 min) voor de stroomuitval op en sluit af.
- haal alle stekkers uit het stopcontact waar mogelijk.
- breng cash geld tijdig naar de bank.
- koppel batterijladers af van stopcontacten.
- houd koelkasten en diepvriezers dicht. Verlaag eventueel de temperatuur van de koelkasten zodat ze langer koel blijven.
- verbied toegang tot de liften.
Na de stroomonderbreking
schakel niet alle elektrische apparaten gelijktijdig in, maar schakel ze gefaseerd in. Zo ontstaan er geen stroompieken die uw apparaten kunnen beschadigen.
check of alle koelkasten en diepvriezers opnieuw goed functioneren.
vervang UPS-batterijen of zorg dat ze zo snel mogelijk weer opgeladen zijn.
Nog vier tips voor bedrijven in tijden van stroomschaarste
Bedrijven kunnen nog meer doen om de schade van een stroomonderbreking te beperken. Lees aandachtig onderstaande vier tips.
Inbraakalarmen en rookdetectoren
Toestellen die volgens de algemeen geldende Belgische installatienormen geplaatst zijn, hebben bij het wegvallen van stroom een voeding via batterijen. Dat is meestal 24 uur en soms zelfs tot 48 uur. Zorg er wel voor dat die batterijen steeds in goede staat zijn.
Sprinklerinstallaties
Deze installaties werken meestal met een dieselpomp, net om onafhankelijk te zijn van elektriciteit. Belangrijk is wel dat u de sprinklerpomp goed onderhoudt en liefst wekelijks test door ze een 20-tal minuten te laten draaien.
Buitenverlichting
Aangezien er geen buitenverlichting zal zijn, is het risico op inbraak en/of vandalisme groter. Las daarom extra bewakingsrondes langs uw bedrijf in om eventuele inbraken te voorkomen.
Telefoonverkeer
Houd er rekening mee dat digitale telefoontoestellen tijdens een black-out niet functioneren. GSM-masten blijven tot ca. twee uur werken afhankelijk van het dataverkeer, maar dat is niet 100% zeker.
Extra aandachtspunt: personeel
Bedrijven verliezen best de werktijden van het personeel niet uit het oog. Als werkgever heeft u twee mogelijkheden. Stel werknemers tijdens de stroompanne alternatief werk voor of laat hen inhaalrust en vakantiedagen opnemen. Als uw personeel het alternatief werk weigert uit te voeren ondanks dat het verenigbaar is met de lichamelijke en verstandelijke capaciteiten en beroepskwalificatie; en de werknemers zowel materieel als moreel geen nadeel ondervinden, bent u als werkgever niet verplicht loon te betalen. Dat is wel het geval wanneer uw bedrijf geen alternatief werk aanbiedt. Houd ook rekening met het feit dat het openbaar vervoer bij stroomuitval ernstig verstoord zal zijn. Overwegen zullen gesloten worden en verkeerslichten zullen niet werken. De kans bestaat dus dat werknemers die bijvoorbeeld een overweg moeten oversteken, of met het openbaar vervoer komen, niet meer thuis geraken.
Zien-denken-doen
Een geplande stroomuitval kan uw bedrijf heel wat ongemak veroorzaken. Bovendien heeft België geen ervaring met het ‘gepland’ afschakelen van de stroom en de impact op de maatschappij. In extreme gevallen kan de overheid verbodsmaatregelen opleggen tijdens de periode van stroomtekorten. Voor bedrijven komt het erop aan om het omzetverlies en eventueel klantenverlies zoveel mogelijk te beperken. Daarbij is het belangrijkste dat u als bedrijf op voorhand in kaart brengt wat de impact van een stroompanne is op uw bedrijfsactiviteiten. Op die manier kan u de nodige maatregelen treffen om de continuïteit van uw bedrijf te garanderen.
Neem contact op met de verzekeringsarchitecten van ADD. Zij helpen u graag verder met het in kaart brengen van welke risico’s de geplande black-outs meebrengen voor uw bedrijf.